PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC - ĐÀO TẠO THỦ ĐÔ HÀ NỘI ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CỦA THỜI KỲ MỚI

[vuthuyanh]

Tại “Báo cáo chính trị của Ban chấp hành Đảng bộ Thành phố khóa XV trình Đại hội lần thứ XVI Đảng bộ Thành phố Hà Nội nhiệm kỳ 2015 – 2020” đã đánh giá tổng quát kết quả thực hiện nghị quyết đại hội XV (2010-2015) và đề ra mục tiêu, nhiệm vụ, chỉ tiêu chủ yếu và trọng tâm phát triển Thủ đô 5 năm 2015-2020, toàn diện trên mọi lĩnh vực, trong đó có giáo dục và đào tạo Thủ đô như sau:

Giáo dục và đào tạo Thủ đô tiếp tục được đổi mới, phát triển, dẫn đầu cả nước về các tiêu chí: quy mô giáo dục, mạng lưới trường lớp và chất lượng giáo dục toàn diện, giáo dục mũi nhọn, số học sinh đạt giải cao trong các kỳ thi học sinh giỏi quốc gia, quốc tế. Tập trung chỉ đạo thực hiện quyết liệt việc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI), triển khai xây dựng mô hình trường chất lượng cao theo Luật Thủ đô. Phê duyệt và tổ chức thực hiện một số quy hoạch chuyên ngành về phát triển hệ thống giáo dục, đào tạo và mạng lưới trường học của Thành phố. Chất lượng đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục được nâng lên, 100% giáo viên đứng lớp có trình độ đạt chuẩn theo quy định. Cơ sở vật chất, trang thiết bị và nguồn kinh phí đầu tư cho sự nghiệp phát triển giáo dục và đào tạo Thủ đô được tăng cường; 50% trường đạt chuẩn quốc gia; hoàn thành xóa phòng học tạm và phòng học nhà cấp 4; 100% quận huyện đã đạt chuẩn phổ cập mầm non 5 tuổi (vượt trước 2 năm so với toàn quốc), phổ cập THCS đạt 99,36%, phổ cập THPT đạt 90%. Công tác xã hội hóa giáo dục được đẩy mạnh. Hợp tác quốc tế trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo được mở rộng.

Tuy nhiên, trong thời gian qua, vẫn còn một số mặt của công tác giáo dục và đào tạo chuyển biến chậm, hiệu quả giáo dục đạo đức học đường, nếp ứng xử văn minh ở các cấp; chất lượng đào tạo nghề, nhất là cho lao động nông thôn chưa đáp ứng được yêu cầu của thị trường lao động.

Từ kết quả đạt được trong thời gian qua, Hà Nội đã đề ra mục tiêu tổng quát và nhiệm vụ chủ yếu 5 năm tới với chỉ tiêu chủ yếu đến năm 2020 về giáo dục – đào tạo là tỷ lệ trường công lập (mầm non, tiểu học, THCS, THPT) đạt chuẩn quốc gia: 65-70%.

Từ chỉ tiêu nêu trên, Hà Nội đã đề ra những nhiệm vụ trọng tâm để phát triển giáo dục và đào tạo Thủ đô 5 năm 2015-2020 như sau:

Phát huy tối đa các nguồn lực để xây dựng Thủ đô thực sự là trung tâm lớn, tiêu biểu hàng đầu của cả nước về giáo dục, đào tạo; thực hiện tốt nhiệm vụ chiến lược: Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng, phát triển nhân tài; tạo chuyển biến căn bản, toàn diện về chất lượng và hiệu quả giáo dục, đào tạo, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa Thủ đô, đất nước và nhu cầu học tập của nhân dân; phấn đấu đến năm 2025 giáo dục Thủ đô đạt trình độ tiên tiến trong khu vực.

Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ý thức, trách nhiệm công dân cho học sinh; tăng cường trang bị và nâng cao hiệu quả sử dụng kiến thức ngoại ngữ, tin học; đẩy mạnh giáo dục hướng nghiệp thực hiện học đi đôi với hành, phát huy tính chủ động, sáng tạo của học sinh. Giữ vững và nâng cao chất lượng phổ cập giáo dục ở mỗi cấp học; phấn đấu đến năm 2020 có 95% thanh niên trong độ tuổi đạt trình độ THPT và tương đương, 90% học sinh học 2 buổi/ngày.

Nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Đảm bảo 100% đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục đạt chuẩn nghề nghiệp.

Huy động các nguồn lực trong xã hội, tăng cường đầu tư cơ sở vật chất cho các trường, lớp theo hướng đồng bộ, hiện đại. Tiếp tục thực hiện mục tiêu kiên cố hóa, hiện đại hóa trường học, lớp học; có cơ chế, chính sách hỗ trợ để có mặt bằng xây dựng trường; bảo đảm đến năm 2020 số học sinh mỗi lớp, số lớp trong mỗi trường không vượt quá quy định của từng cấp học, 100% xã, phường, thị trấn có trung tâm học tập cộng đồng. Ưu tiên đầu tư xây dựng các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông chất lượng cao theo Luật Thủ đô; Ưu tiên đầu tư xây dựng phát triển các loại hình trường ngoài công lập đáp ứng nhu cầu xã hội. Tiếp tục đẩy mạnh xã hội hóa, trước hết đối với giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học; khuyến khích liên kết với các cơ sở đào tạo nước ngoài có uy tín.

Vậy đâu là giải pháp phát triển giáo dục - đào tạo Thủ đô trong thời gian tới? Đó là bài toán không chỉ của ngành giáo dục - đào tạo Thủ đô, mà còn là trách nhiệm của Đảng, các cấp chính quyền, ngành, nhà khoa học, nhà nghiên cứu, nhân dân Thủ đô và cả nước.

Để có đủ luận cứ đề xuất giải pháp phát triển giáo dục - đào tạo Thủ đô trong thời gian tới, trong khuôn khổ Diễn đàn khoa học tháng 11 năm 2015, Phòng Nghiên cứu phát triển Văn hóa – Xã hội hoan nghênh và trân trọng đón nhận những ý kiến đóng góp của các nhà khoa học, nhà quản lý, cán bộ nghiên cứu và những người tâm huyết với nền giáo dục – đào tạo nước nhà nói chung và giáo dục – đào tạo Thủ đô nói riêng về một số nội dung như sau:

1.      Làm sâu sắc thêm về thực trạng giáo dục – đào tạo Thủ đô;

2.      Phân tích tính khả thi của mức độ hoàn thành chỉ tiêu đến năm 2020 về giáo dục – đào tạo Thủ đô;

3.      Đề xuất chương trình công tác của Hà Nội về lĩnh vực giáo dục và đào tạo.

Phòng Nghiên cứu phát triển Văn hóa – Xã hội xin trân trọng cảm ơn các ý kiến đóng góp quý báu của quý vị và tin tưởng rằng sự quan tâm, góp ý của quý vị sẽ góp phần phát triển giáo dục - đào tạo Thủ đô trong thời gian tới./.

[hoantp]

Trao đổi về vấn đề xây dựng mô hình trường học chất lượng cao

trên địa bàn Thành phố Hà Nội hiện nay.

 

Nguyễn Thị Phương Hoa

Phòng NCPT Văn hóa – Xã hội

Tháng 6/2013 UBND TP Hà Nội có Quyết định số 20 về việc đưa ra các tiêu chí áp dụng cho các cơ sở giáo dục công lập chất lượng cao.Theo quy định, trường được công nhận là trường chất lượng cao cần đáp ứng đầy đủ năm tiêu chí cụ thể về cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên, chương trình, phương pháp giảng dạy và dịch vụ giáo dục chất lượng cao.

Theo các chuyên gia giáo dục, chủ trương xây dựng một số trường học chất lượng cao(CLC) trên địa bàn có kinh tế - xã hội phát triển như Hà Nội là phù hợp, đáp ứng được nhu cầu học tập của một bộ phận con em người dân Thủ đô. Trên thực tế, số người có nhu cầu cho con học tại trường CLC không phải là ít vì hằng năm có hàng nghìn học sinh du học tại nước ngoài hoặc "du học tại chỗ" ở các trường quốc tế mở ngay tại Việt Nam do có các điều kiện về cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên, chương trình giảng dạy đáp ứng được nhu cầu học tập chất lượng cao. Vì vậy, hình thành trường CLC sẽ góp phần thúc đẩy nâng cao chất lượng giáo dục Thủ đô. Về mặt chủ trương cũng như thực tiễn, việc xây dựng một số cơ sở giáo dục mầm non và trường phổ thông chất lượng cao là cần thiết.

Hiện nay, việc xây dựng trường CLC là hợp lý bởi sẽ giải quyết được vấn đề dạy thêm, học thêm, chạy trường… Tuy nhiên, theo ý kiến và đánh giá trong 2 năm triển khai thí điểm mô hình trường CLC, phải cân nhắc kỹ các yếu tố tác động đến trường CLC như chất lượng học sinh (chiếm 50%), giáo viên chiếm  30% và 20% thuộc những yếu tố còn lại như chất lượng cơ sở vật chất, hiệu trưởng...

Đến tháng 6/2015, UBND TP Hà Nội đã phê duyệt quyết định công nhận trường CLC cho 7 trường, phê duyệt thí điểm 11 trường CLC trong năm học 2014 – 2015. Tuy nhiên, việc xây dựng trường chất lượng cao gặp không ít khó khăn, do đây là mô hình mới và là những trường đầu tiên được công nhận trường chất lượng cao nên các trường vừa làm vừa rút kinh nghiệm. Thành phố đang tiến hành khảo sát, nghiên cứu để đưa ra một mô hình trường CLC trên địa bàn Thành phố.

Mục tiêu đặt ra là đến năm 2015 sẽ có khoảng 30 - 35 trường CLC trên địa bàn Thành phố phục vụ nhu cầu học tập đa dạng của con em nhân dân. Quyết định này có làm ảnh hưởng đến nhu cầu và quyền lợi học tập của học sinh(cả nội thành và ngoại thành) như dư luận băn khoăn hay không?

Trường CLC là mô hình nên có nhưng phải có những tiêu chí rõ ràng như: CLC nhưng cao ở mức độ nào; học sinh tốt nghiệp trường CLC có khác gì so với học sinh tốt nghiệp ở các trường khác; đội ngũ giáo viên trường CLC có phải chỉ được đánh giá qua bằng cấp; trường CLC có được những ưu tiên gì đối với học sinh và giáo viên..

Còn những vấn đề khác được đặt ra đối với những trường đã được công nhận CLC, những trường đang trong quá trình triển khai CLC và những trường muốn xây dựng mô hình trường CLC, mỗi trường phải có những phương án cho phù hợp với trường mình để đảm bảo được những tiêu chí của UBND Thành phố Hà Nội đưa ra nhưng cũng đảm bảo nhu cầu và quyền lợi được học tập của học sinh.

Mô hình trường CLC của Hà Nội vẫn đang trong giai đoạn bắt đầu, là một trong  những bước đột phá của giáo dục Việt Nam nói chung và Thủ đô nói riêng trong công cuộc “Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục” hiện nay. Đây là vấn đề quan trọng nên rất cần ý kiến đóng góp của toàn xã hội, rút kinh nghiệm qua thời gian thử nghiệm để mô hình này ngày càng hoàn thiện và khả thi hơn.

[anhtt]

Trong bối cảnh hội nhập để phát triển, Việt Nam nói chung, Hà Nội nói riêng sẽ tiếp cận đến nhiều cơ hội thuận lợi nhưng cũng phải đối mặt với những thách thức, khó khăn. Với vai trò “vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát triển”, để hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ nêu trên, giáo dục Thủ đô cần tiến hành nhiều giải pháp đồng bộ từ nội dung, phương pháp giảng dạy, cơ sở vật chất, đến cơ chế quản lý, điều hành, hay phát triển giáo dục mũi nhọn, xây dựng mô hình trường chất lượng cao.... Xin đi sâu vào đề xuất một giải pháp cụ thể như sau: Đó là, cần đổi mới cách đánh giá kết quả giáo dục.

Cần nhìn nhận kết quả giáo dục là những điều đạt được so với đối với mục tiêu giáo dục đã đề ra sau một giai đoạn giáo dục, hay đó chính là chuẩn “đầu ra” mà  người học cần đạt được. Đánh giá kết quả giáo dục là một hoạt động nhằm xác định mức độ đạt được mục tiêu giáo dục (hệ thống các chuẩn “đầu ra”) được thể hiện ở mỗi cá nhân người được giáo dục; từ những thông tin về kết quả đạt được đó mà tìm kiếm giải pháp, cải tiến hoạt động dạy và học, góp phần nâng cao chất lượng. Về nội dung đánh giá, các đánh giá kết quả giáo dục ở trường phổ thông chủ yếu dựa trên 3 mặt kiến thức, kỹ năng, thái độ, trong đó đánh giá tri thức là trọng tâm, cốt lõi.

Qua bước đầu thực hiện chủ trương đổi mới giáo dục, việc xây dựng các tiêu chuẩn, tiêu chí đánh giá kết quả giáo dục ngày càng rõ ràng, cụ thể. Việc xây dựng hệ thống khảo thí, kiểm định chất lượng giáo dục góp phần cho cải tiến mạnh mẽ việc đánh giá kết quả giáo dục ở trường phổ thông. Bệnh thành tích đang dần được khắc phục, góp phần làm cho đánh giá kết quả giáo dục ở trường phổ thông thực chất hơn.

Tuy nhiên, trong thời gian vừa qua, cách đánh giá kết quả giáo dục trong trường phổ thông chưa thực sự hiệu quả. Nội dung đánh giá, quá chú trọng về đánh giá kiến thức coi nhẹ đánh giá kỹ năng, thái độ. Về hình thức đánh giá, chủ yếu do giáo viên thực hiện xếp loại học sinh. Học sinh ít có cơ hội tham gia đánh giá, tự đánh giá mình, đánh giá bạn. Về phương pháp đánh giá, mới chỉ chú trọng đánh giá kết quả giáo dục qua thi cử, kiểm tra, chủ yếu là thi kiến thức, xem nhẹ thi, kiểm tra thực hành, thí nghiệm, kỹ năng cơ bản. Trong thi, chủ yếu là thi viết, thi kiến thức từng môn, thiếu kiến thức tổng hợp, liên môn, hình thức thi vấn đáp, hùng biện chưa phổ biến. Do vậy đánh giá kết quả giáo dục chỉ nhằm vào đánh giá kiến thức, chưa đánh giá tư duy, trí tuệ, phẩm chất, năng lực thực tế và ứng dụng, sáng tạo của học sinh.

Với cách đánh giá kết quả giáo dục như trên sẽ dẫn đến năng lực tự đánh giá, khả năng sáng tạo, tư duy độc lập, tự giải quyết vấn đề của học sinh không cao, tâm lý coi học chỉ để qua kì thi, trọng bằng cấp, lúng túng trước việc chọn ngành nghề cho mình một cách phù hợp, đúng đắn.

Để biết được chất lượng các hoạt động giáo dục đang ở mức độ nào, mục tiêu, chương trình, kế hoạch giáo dục được thực hiện có tốt không, cần có biện pháp cải tiến gì không thì từng giáo viên, các nhà quản lý giáo dục cần đồng lòng chung sức trong việc đổi mới đánh giá kết quả giáo dục. Cụ thể:

 - Đa dạng hình thức đề thi, đề kiểm tra như tự luận, trắc nghiệm, viết, đọc hiểu, đàm thoại, thực hành thí nghiệm ...

- Kết hợp nhiều hình thức đề thi, đề kiểm tra khi ra một đề thi, đề kiểm tra

- Cần thay đổi hình thức thi, kiểm tra theo “đơn môn” hoặc “liên môn” trong một đề thi. Đối với các môn như sử, địa và giáo dục công dân; các môn kỹ thuật công nghiệp, vật lý; các môn sinh học, kĩ thuật nông nghiệp; các môn toán, lý… có thể được kết hợp trong một đề thi, đề kiểm tra sẽ giúp học sinh có sự vận dụng liên môn, nhớ sâu, nhớ lâu kiến thức.

- Cần tăng các loại đề thi, kiểm tra phát huy trí sáng tạo, các ứng dụng thực tiễn, phát triển kiến thức tích hợp, liên môn, thi thuyết trình, trình bày một vấn đề bằng lời...

-  Sở giáo dục – đào tạo Hà Nội cũng như các trường học, cần xây dựng ngân hàng đề thi, đề kiểm tra cho phù hợp với đặc điểm nhận thức của học sinh, phù hợp với yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.

- Sở giáo dục – đào tạo cần thường xuyên bồi dưỡng, tập huấn theo chuyên đề về đánh giá kết quả giáo dục cho cán bộ quản lý giáo dục và giáo viên nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả đánh giá giáo dục. Tổ chức định kỳ hàng năm về đánh giá kết quả giáo dục của từng đơn vị để rút kinh nghiệm cho năm học sau.

Trên đây là một số trao đổi nhằm nâng cao chất lượng giáo dục Thủ đô, phấn đấu Hà Nội trở thành thành phố dẫn đầu cả nước về giáo dục - đào tạo, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế./.

[hienst]

Có thể thấy rằng, trong thời gian qua, ngành giáo dục – đào tạo Hà Nội đã tích cực đổi mới quản lý, đổi mới cách dạy và học, đã đạt được những kết quả nhất định góp phần vào những thành tích chung phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô. 

Cụ thể, quy mô, mạng lưới trường học từng bước phát triển, Hà Nội hiện có 2.557 trường học và các cơ sở giáo dục với trên 1,6 triệu học sinh cơ bản đã đáp ứng được đa dạng nhu cầu học tập của học sinh thủ đô. Đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục được tăng cường, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đạt chuẩn về trình độ đào tạo và được nâng cao về chất lượng đào tạo. Chương trình kiên cố hóa, hiện đại hóa trường lớp tiếp tục được quan tâm chỉ đạo và đạt nhiều kết quả tốt. Tính đến tháng 10.2015, Thành phố đã có 1.058 trường đạt chuẩn quốc gia (chiếm tỉ lệ 50,5% đạt chỉ tiêu của thành phố) trong đó 9 đơn vị có tỷ lệ trường chuẩn quốc gia cao trên 60%. 

Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi cơ bản, ngành giáo dục thủ đô cũng đang đứng trước nhiều khó khăn, thử thách. Quy mô trường lớp phát triển đa dạng, phân bố không đều. Mức độ phát triển và chất lượng giáo dục giữa các trường, các khu vực chưa đồng đều. Phân cấp quản lý giáo dục còn bất cập thiếu thống nhất. Điều kiện cơ sở vật chất trang thiết bị trong các trường học tuy đã được tăng cường nhưng vẫn còn nhiều khó khăn, quỹ đất dành cho phát triển giáo dục ở một số quận, huyện, các khu đô thị mới còn thiếu. Một bộ phận đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới và hội nhập quốc tế. Vấn đề lạm thu, dạy thêm, học thêm ở một số nơi vẫn tồn tại, gây bức xúc trong dư luận nhân dân,v,v…

Để phát triển giáo dục – đào tạo Thủ đô trong thời gian tới, theo tôi chúng ta cần chú trọng quan tâm xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục. Có chính sách ưu đãi để thu hút nhân tài về công tác trong ngành giáo dục. Tiếp tục tăng cường đầu tư cơ sở vật chất trường lớp theo hướng đồng bộ, chuẩn hoá, tiên tiến và từng bước hiện đại. Triển khai thực hiện tốt qui hoạch phát triển hệ thống giáo dục Thủ đô và xây dựng quy hoạch phát triển mạng lưới trường học của Hà Nội đến năm 2020 tầm nhìn 2030 đã được thành phố phê duyệt.

Bên cạnh đó, cần phát huy vai trò tích cực của gia đình, đoàn thể cộng đồng dân cư trong việc giáo dục học sinh nói riêng, phát triển giáo dục – đào tạo nói chung. Đặc biệt, cần tiếp tục xây dựng và nhân rộng mô hình trường chất lượng cao để đáp ứng với đa dạng nhu cầu học tập của học sinh Thủ đô.

[hoant]

Trong tất cả các giải pháp mà bài viết trên đưa ra, tôi thấy quan trọng nhất giải pháp “Nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo”.

Đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý là đội ngũ có ảnh hưởng và có vai trò quyết định đối với sự thành bại của sự nghiệp giáo dục đào tạo. Hiện nay, về cơ bản, đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý của các trường trên địa bàn Hà Nội đảm bảo về số lượng, đa dạng về trình độ, song trên thực tế vẫn thiếu một đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý có chất lượng để đảm bảo việc dạy học theo hướng đổi mới với việc ứng dụng công nghệ thông tin. Đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý còn bất cập trong chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm, nghiệp vụ quản lý thể hiện thông qua các kỹ năng phân tích, lựa chọn kiến thức để áp dụng vào công tác giảng dạy, quản lý của mình. Do vậy, để nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, thành phố cần thực hiện các nhiệm vụ sau:

+ Tăng cường các khoá bồi dưỡng nâng cao năng lực cho đội ngũ giáo viên theo các chương trình tiên tiến, các chương trình hợp tác với nước ngoài để đáp ứng được nhiệm vụ giáo dục – đào tạo trong tình hình mới.

+ Thành phố cũng cần có chế độ chính sách về lương, thưởng, đãi ngộ, phát triển chuyên môn, nghề nghiệp một cách bình đẳng, công bằng.

+ Sắp xếp lại đội ngũ cán bộ quản lý; xây dựng lực lượng cán bộ quản lý tận tâm, thạo việc, có năng lực điều hành; xây dựng chương trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý phù hợp với yêu cầu đổi mới giáo dục; có chế độ đãi ngộ xứng đáng đối với đội ngũ cán bộ quản lý.

Thực hiện như vậy, sẽ giúp họ có thêm động lực nhằm giúp họ làm việc có hiệu quả, toàn tâm toàn ý cho sự nghiệp giáo dục đào tạo của đất nước nói chung và của Hà Nội nói riêng.

[hoantp]

Vai trò của đầu tư nước ngoài (FDI) đối với giáo dục - đào tạo Thủ đô

trong xu thế hội nhập và phát triển

 

Người viết: Nguyễn Thị Phương Hoa

Với kết quả thu hút vốn FDI vào ngành giáo dục - đào tạo nước ta là hơn 825 triệu USD trong  những năm qua được đánh giá đã có bước chuyển tích cực. Tuy nhiên, kết quả này vẫn chưa được như kỳ vọng. Các dự án chủ yếu tập trung tại 3 thành phố lớn Hà Nội, TP.HCM và Đà Nẵng. Cụ thể, Hà Nội có 70 dự án với 328,25 triệu USD vốn đăng ký (chiếm 39,8% về tổng vốn đầu tư vào Ngành).

Trong các dự án FDI về giáo dục - đào tạo, số lượng dự án thành lập các trung tâm đào tạo ngắn hạn có số lượng lớn nhất, tiếp đó là đến các cơ sở giáo dục phổ thông, cơ sở giáo dục mầm non. Cơ sở giáo dục đại học và cơ sở giáo dục nghề nghiệp và các cơ sở khác chiếm số lượng không đáng kể.

Khi đón làn sóng FDI vào giáo dục cũng có nghĩa là nền giáo dục trong nước phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt. Tuy nhiên, chính sự cạnh tranh này buộc nền giáo dục trong nước sẽ phải có những thay đổi nhất định để không bị tụt hậu. Theo Cục Đầu tư nước ngoài, số lượng dự án và số vốn FDI vào lĩnh vực giáo dục - đào tạo vẫn còn khá khiêm tốn so với các ngành khác, chỉ chiếm 1,17% số lượng dự án và 0,33% tổng số vốn FDI đầu tư vào Việt Nam.

Đến thời điểm này, tại Hà Nội có gần 60 doanh nghiệp nước ngoài đầu tư trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo và dạy nghề, với số lượng giáo viên nước ngoài làm việc tại khu vực này là 500 người. Các cơ sở giáo dục của nước ngoài tại Hà Nội hoạt động đúng pháp luật góp phần đáp ứng nhu cầu học tập của xã hội, trong đó chủ yếu là con em những người nước ngoài đang làm việc tại Việt Nam; học sinh Việt Nam theo học chương trình quốc tế và được nhận chứng chỉ ngay trong nước...

Hiện Hà Nộicó nhiều hình thức đầu tư, liên kết, hợp tác với nước ngoài trong lĩnh vực đào tạo. Một dạng là các cơ sở văn hóa giáo dục nước ngoài hoạt động để phát triển giáo dục, giao lưu văn hóa, không nhằm mục đích thu lợi nhuận như trường quốc tế Unis, trường Pháp Yersin, trường Nhật Bản, trường Nga, trường Hàn Quốc... ; hình thức thứ hai là các cơ sở giáo dục có vốn đầu tư nước ngoài hoạt động dưới dạng doanh nghiệp.

Theo thống kê, số lượng các dự án có vốn đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực giáo dục - đào tạotrên địa bàn Thành phố là 36 cơ sở (thực tế lại có đến gần 100 cơ sở giáo dục có yếu tố nước ngoài đang hoạt động). Đến nay, Sở GD&ĐT Hà Nội cũng mới thẩm định và cấp phép hoạt động cho 20 cơ sở. Trong số những cơ sở đã có phép, 16 cơ sở có 100% vốn đầu tư nước ngoài, 3 cơ sở liên doanh và 1 cơ sở hợp tác kinh doanh. Các cơ sở này ngoài đào tạo ngoại ngữ, quản trị kinh doanh, phần lớn là cung cấp dịch vụ giáo dục ở các bậc học từ mầm non đến THPT, sử dụng chương trình, giáo trình của nước ngoài như Mỹ, Anh, Úc, Nhật Bản.

Để nâng cao hiệu quả thu hút FDI vào lĩnh vực giáo dục - đào tạo Thủ đô, trong thời gian tới, Thành phố Hà Nội, và các Ban, Ngành có liên quan cần tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện các văn bản pháp quy về công tác xúc tiến đầu tư, đặc biệt xúc tiến đầu tư vào ngành giáo dục - đào tạo, nhằm tạo cơ sở pháp lý thuận lợi cho các hoạt động xúc tiến đầu tư ở cả trong và ngoài nước. 

Bên cạnh đó, cơ quan quản lý cần có nghiên cứu và chuẩn bị thật tốt các thông tin về dự án kêu gọi đầu tư, cũng như thông tin về khả năng đầu tư của các đối tác để có sự vận động thích hợp, đặc biệt là việc theo sát, tổ chức hướng dẫn, hỗ trợ nhà đầu tư ngay từ khi họ có ý định đầu tư tại Việt Nam, Thủ đô Hà Nội. Để làm được điều này, việc cần thiết hiện nay là rà soát, hoàn thiện mô hình cơ quan xúc tiến đầu tư hiện tại ở các địa phương để cơ quan này hoạt động có hiệu quả hơn.

Một vấn đề nữa cần được quan tâm trong thu hút FDI vào giáo dục - đào tạo, theo các chuyên gia là phải hỗ trợ nhà đầu tư trong việc tìm kiếm địa điểm. Đặc thù của cơ sở giáo dục - đào tạo chất lượng quốc tế là yêu cầu có diện tích tương đối lớn để xây dựng giảng đường, phòng học, thư viện, khu nghiên cứu, thí nghiệm..., ngoài ra, địa điểm cũng phải thuận lợi cho việc thu hút học sinh, sinh viên đến học. Cho đến nay, rất ít cơ sở giáo dục đào tạo được cấp Giấy chứng nhận đầu tư đáp ứng được các yêu cầu này, mà chủ yếu là các cơ sở quy mô nhỏ, hầu hết thuê địa điểm để cải tạo lại thành các phòng học. Vì vậy, cùng với những ưu đãi về giá thuê địa điểm để giảm một phần chi phí xây dựng dự án, các chuyên gia cho rằng, các địa phương cần phải quy hoạch địa điểm cụ thể để phù hợp với những đặc điểm riêng của các dự án đầu tư vào giáo dục - đào tạo; đồng thời, phải tích cực hỗ trợ nhà đầu tư nước ngoài nghiên cứu, tìm hiểu, khảo sát địa điểm xây dựng dự án.

[vuthuyanh]

Sau khi mở rộng địa giới hành chính năm 2008, Thủ đô Hà Nội đã gặp nhiều khó khăn trong công tác giáo dục - đào tạo, đặc biệt là sự chênh lệch về cơ sở vật chất, chất lượng giáo dục giữa các khu vực của thành phố, tuy nhiên, cùng với sự quan tâm của Đảng bộ, các cấp chính quyền và sự nỗ lực của ngành giáo dục Thủ đô, giáo dục – đào tạo Hà Nội đã có những bước phát triển mạnh mẽ, vượt bậc, luôn là địa phương dẫn đầu cả nước về chất lượng giáo dục toàn diện đã đạt được nhiều thành tựu trong công cuộc phát triển giáo dục - đào tạo. Tuy nhiên, trong thời gian qua, giáo dục – đào tạo Hà Nội vẫn còn bộc lộ nhiều khó khăn, hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu của nhân dân Thủ đô và cả nước, cụ thể như sau:

Về kết quả đạt được:

Từ năm 2008, ngành giáo dục - đào tạo Thủ đô đã nỗ lực phấn đấu và đạt nhiều thành tích xuất sắc trong công tác mở rộng cơ hội tiếp cận, không ngừng nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục. Giữ vững và ổn định quy mô giáo dục, phát triển đa dạng các loại hình trường lớp và hình thức học tập, cơ bản đáp ứng nhu cầu người học. Chất lượng giáo dục toàn diện được giữ vững, chất lượng giáo dục mũi nhọn không ngừng được nâng cao. Về cơ bản, việc thực hiện đổi mới giáo dục phổ thông và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục đã thu được kết quả tốt. Công tác giáo dục pháp luật và giáo dục truyền thống được tăng cường.

Quản lý giáo dục có nhiều đổi mới theo hướng tăng cường phân cấp, tăng quyền tự chủ và tự chịu trách nhiệm xã hội về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính các trường công lập.

Cùng với quy mô giáo dục và số lượng học sinh có chiều hướng tăng, chất lượng giáo dục toàn diện các cấp học, ngành học được nâng cao, hiệu quả giáo dục – đào tạo của các cấp học đạt được kết quả đáng khích lệ.

Những khó khăn, hạn chế:

Mạng lưới trường học phân bố chưa cân đối giữa các vùng, miền; chưa hợp lý tại nhiều địa bàn khu dân cư; nhất là tình trạng thiếu trường, lớp học tại một số khu vực trung tâm nội thành.

Chất lượng giáo dục - đào tạo nhìn chung còn chuyển biến chậm. Chất lượng dạy và học của các trường chưa đồng đều, vẫn còn khoảng cách giữa các quận nội thành và các huyện khó khăn.

Đội ngũ giáo viên chưa thật đồng bộ về cơ cấu; trình độ chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục còn có sự chênh lệch giữa các vùng, các khu vực của Thành phố. Tỷ lệ giáo viên có trình độ trên chuẩn chưa cao. Một bộ phận cán bộ, giáo viên còn hạn chế về trình độ ngoại ngữ, tin học, về năng lực quản lý nhà nước, quản lý tài chính, về đổi mới phương pháp dạy học. Cơ chế tổ chức giáo dục mầm non, phổ thông ở nông thôn còn chưa hoàn thiện, còn thiếu nhiều giáo viên, nhân viên, một bộ phận giáo viên chưa đáp ứng kịp với yêu cầu đổi mới và hội nhập khu vực và quốc tế hiện nay.

Công tác quản lý nhà nước về giáo dục - đào tạo còn bất cập. Đặc biệt là công tác quản lý các cơ sở giáo dục ngoài công lập và cơ sở giáo dục có yếu tố nước ngoài còn nhiều hạn chế, bỏ ngỏ.

Nguồn kinh phí cho giáo dục chưa đáp ứng nhu cầu học tập của người dân, mức thu học phí thấp dẫn đến các điều kiện đảm bảo chất lượng giáo dục còn gặp nhiều thách thức. Quy định về mức thu chi hiện nay không còn phù hợp với thực tế, gây khó khăn cho tổ chức hoạt động giáo dục toàn diện của nhà trường.

Việc thực hiện xã hội hoá giáo dục còn nhiều hạn chế. Huy động nguồn lực phát triển giáo dục ngoài công lập chậm. Số trường khẳng định được chất lượng giáo dục - đào tạo, xây dựng được “thương hiệu” chiếm tỷ lệ còn thấp, chưa có trường khẳng định được đạt chất lượng cao, đẳng cấp quốc tế./.

[dangmaipsy]

Thực trạng chung của nền giáo dục Việt Nam hiện nay nói chung, giáo dục Thủ đô nói riêng là bên cạnh những thành tựu đã đạt được còn khá nhiều điều bất cập, trong đó tồn tại lớn nhất tập trung vào chất lượng đào tạo chưa cao. Nhiều chuyên gia, nhà khoa học, những người có tâm huyết với sự nghiệp giáo dục và đào tạo đã bày tỏ quan điểm của mình về thực trạng này, đồng thời chỉ ra khá nhiều nguyên nhân dẫn tới sự bất cập giữa qui mô đào tạo và chất lượng đào tạo. Trong đó các nguyên nhân chính tập trung vào sự yếu kém, bất hợp lý trong phương pháp giảng dạy, đội ngũ giáo viên giảng dạy, chương trình đào tạo, tài liệu học tập, giáo trình,... Một chương trình giảng dạy tiên tiến, hiện đại và một phương pháp giảng dạy khoa học, phù hợp sẽ tạo điều kiện để giảng viên, và người học phát huy hết khả năng của mình trong việc truyền đạt, lĩnh hội kiến thức và phát triển tư duy. Sẽ làm thay đổi vai trò của người thầy đồng thời tạo nên sự hứng thú, say mê và sáng tạo của người học.

Bức tranh chung về phương pháp giảng dạy tại các cấp học của chúng ta hiện nay là tập trung vào kỹ năng tư duy phân tích, nghĩa là dạy cho người học cách hiểu các khái niệm, thảo luận theo phương pháp định sẵn, loại bỏ những hướng đi không đúng, tìm ra câu trả lời đúng nhất. Thậm chí, nhiều nơi phương pháp thuyết trình (thầy giảng, trò ghi) vẫn chiếm ưu thế, nhiều giảng viên chưa chú trọng đến đến việc giới thiệu, yêu cầu, bắt buộc người học phải tham khảo những tài liệu gì. Phương pháp giảng dạy này đã làm mất đi một hình thái khác của tư duy đó là tư duy sáng tạo. Tư duy sáng tạo tập trung vào khám phá các ý tưởng, phát triển thành nhiều giải pháp, tìm ra nhiều phương án trả lời đúng thay vì chỉ có một. Hậu quả của phương pháp giảng dạy cũ dẫn đến sự thụ động của người học trong việc tiếp cận tri thức. Sự thụ động này là nguyên nhân tạo cho người học sự trì trệ, ngại đọc tài liệu, ngại tranh luận, thiếu khả năng thuyết trình, lười tư duy và thiếu tính sáng tạo trong tư duy khoa học.

Từ thực tế trên cho thấy để nâng cao chất lượng đào tạo, việc đổi mới các chương trình giảng dạy và phương pháp giảng dạy đối với các cấp đào tạo tại các cấp học là việc làm cấp thiết và cần tiến hành một cách đồng bộ. Đặc biệt đối với ngành giáo dục Thủ đô, định hướng xây dựng và phát triển hệ thống trường học chất lượng cao, thì việc đổi mới chương trình, phương pháp giảng dạy khoa học, tiên tiến và hiện đại và phù hợp là vô cùng cần thiết.

[Sponsored content]